مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران، به عنوان مراکز تجاری و صنعتی ویژه‌ای طراحی شده‌اند که از قوانین و مقررات خاص برای تسهیل تجارت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برخوردار هستند. این مناطق شامل طیف گسترده‌ای از گروه‌های کالایی صادراتی می‌شوند:
محصولات صنعتی:
پتروشیمی و پالایشی:مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران معمولا میزبان پالایشگاه‌ها و صنایع پتروشیمی هستند. این گروه شامل محصولات نفتی، فرآورده‌های نفتی، محصولات شیمیایی، و پلاستیک‌ها است که برای صادرات تولید می‌شوند.
فلزات و فلزکاری:این مناطق همچنین به عنوان مراکز تولید و فرآوری فلزات فعالیت می‌کنند. این گروه شامل فولاد، آلومینیوم، مس، و سایر فلزات است که برای صنایع مختلف تولید و صادر می‌شوند.
ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی:این گروه شامل ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی است که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند، از جمله ماشین‌آلات کشاورزی، ساخت و ساز، و بسته‌بندی.
محصولات مصرفی:
کالاهای لوکس:مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران به عنوان مراکز تجارت کالاهای لوکس شناخته می‌شوند. این گروه شامل جواهرات، ساعت‌های لوکس، لوازم الکترونیکی پیشرفته، و کالاهای برنددار است که برای صادرات یا فروش در بازار داخلی تولید می‌شوند.
پوشاک و منسوجات:این مناطق میزبان شرکت‌هایی هستند که در حوزه‌ی تولید پوشاک و منسوجات فعالیت می‌کنند. این گروه شامل انواع لباس‌های آماده، پارچه‌های نساجی، و منسوجات خانگی است.
محصولات غذایی:برخی از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران به عنوان مراکز تولید و فرآوری محصولات غذایی فعالیت می‌کنند. این گروه شامل انواع محصولات غذایی از جمله کنسروها، نوشیدنی‌ها، شیرینی‌جات، و محصولات لبنی است که برای صادرات تولید می‌شوند.
خدمات تجاری:
خدمات مالی و بانکی:این مناطق به عنوان مراکز مالی و بانکی ویژه‌ای فعالیت می‌کنند. این گروه شامل خدمات بانکی، بیمه‌ای، سرمایه‌گذاری، و خدمات مالی برای شرکت‌های محلی و بین‌المللی است.
خدمات لجستیک و حمل و نقل:این مناطق دارای زیرساخت‌های پیشرفته‌ی حمل و نقل و لجستیک هستند. این گروه شامل خدمات انبارداری، توزیع، و حمل و نقل کالا است که به شرکت‌های محلی و بین‌المللی کمک می‌کند تا محصولات خود را به بازارهای جهانی برسانند.
خدمات تجاری و بازرگانی:این مناطق به عنوان مراکز تجاری شناخته می‌شوند که شرکت‌ها می‌توانند در آنها فعالیت‌های تجاری و بازرگانی انجام دهند. این گروه شامل خدمات بازاریابی، نمایندگی تجاری، و مشاوره‌ی تجاری است.
صنایع دانش‌بنیان:
فناوری اطلاعات و ارتباطات:برخی از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران به عنوان مراکز فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) فعالیت می‌کنند. این گروه شامل شرکت‌هایی است که در زمینه‌ی نرم‌افزار، سخت‌افزار، و خدمات فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند.
زیست فناوری و علوم زیستی:این مناطق همچنین به عنوان مراکز توسعه‌ی زیست فناوری شناخته می‌شوند. این گروه شامل شرکت‌هایی است که در حوزه‌ی داروسازی، تجهیزات پزشکی، و فناوری‌های مرتبط با علوم زیستی فعالیت می‌کنند.
انرژی‌های تجدیدپذیر:ایران به دنبال توسعه‌ی انرژی‌های پاک است و برخی از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی این کشور به عنوان مراکز توسعه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کنند. این گروه شامل فناوری‌های خورشیدی، بادی، و زمین‌گرمایی است.
